afb. Onbekend
'Mensen denken bij eendenkooi dat het een kooitje is met eenden erin', zegt bestuurslid Rut Stokman van de werkgroep. In werkelijkheid beslaat de eendenkooi Maaspoort een oppervlakte van vier hectare, waar de centrale kooiplas bijna een hectare van uitmaakt. Een eendenkooi is bedoeld om op grote schaal eenden te vangen. 'Een beetje goede eendenkooi vangt zo'n 3000 eenden per jaar', zegt voorzitter Gayo Schreiber. De eendenkooi stamt uit 1672, toen Renier van Meerwijk toestemming kreeg om er eenden te vangen. De oude benaming is de Empelse Kooi, ook wel aangeduid als de eendenkooi aan de Schanssteeg. De kooiker woonde destijds op het boerderijtje 'de Empelse hut' gelegen aan de Ploosche Wetering. De laatste particuliere kooi-eigenaar was Willem A. Godschalx (1932-1956). In 1956 werd de gemeente Den Bosch eigenaar. Vanaf 2000 wordt de eendenkooi beheerd door de WEM: Werkgroep Eendenkooi Maaspoort. 'Ons hoofddoel is het in stand houden van een natuur- en cultuurhistorisch monument midden in een stadswijk. Wij willen wijkbewoners erbij betrekken door de kooi enkele keren per jaar open te stellen. Ook worden er rondleidingen, voor bijvoorbeeld scholen en bedrijven, georganiseerd.'VangmethodeEen eendenkooi is een eeuwenoud middel om wilde eenden te vangen. 'Ze zijn typisch Nederlands.' De eenden werden verkocht aan een poelier en waren bestemd voor consumptie. Tegenwoordig worden eenden gevangen om ze te ringen. De Maaspoortse eendenkooi is een zogenaamde veldkooi van het rogge-ei type. Die bestaat uit een vijver of kooiplas met op de hoeken vier kromme sloten, die nauw toelopen. Aan het einde van de sloten bevinden zich vanghokjes. De sloten worden vangpijpen genoemd (in Brabant ook wel keel). Aan één kant van een pijp bevinden zich schermen, meestal van riet gemaakt. De kooiker kon zich er achterlangs vrij bewegen, ongezien voor de eenden. 'Daar komt de uitdrukking 'achter de schermen werken' vandaan, belangrijk werk doen zonder gezien te worden.' In de kooiplas en kelen leefden tamme eenden die tot taak hadden wilde eenden te lokken en te verleiden de vangpijpen in te gaan. Daartoe strooide de kooiker lokvoer in de vangpijp. Gevangen eenden werden door de kooiker met de kooikersgreep gedood. 'Daar komt de uitdrukking 'de pijp uitgaan' vandaan, gingen de eenden de pijp uit, waren ze dood.' |
2007 |
RedactieOpen dag eendenkooi
Stadsblad, woensdag 19 september 2007
|
|
2010 |
RedactieWelkom in eendenkooi
Stadsblad, woensdag 17 maart 2010
|
|
2012 |
RedactieBouw van kooihuis in Maaspoort van start
Brabants Dagblad, maandag 26 maart 2011 | 10
|